Stolicę województwa śląskiego wielu z Was może uznać za mało atrakcyjną. Niesłusznie! Katowice mają wiele do zaoferowania i posiadają ciekawą historię. Poniżej znajdziecie miejsca, które warto odwiedzić.
Katowice – mapa
Na mapie zaznaczyliśmy wszystkie miejsca, które odwiedziliśmy. Zaparkowaliśmy koło Muzeum Śląskiego, parking jest bezpłatny i jest to świetne miejsce do rozpoczęcia zwiedzania. Można przejść się na rynek lub pojechać stamtąd rowerem. Podczas tego wyjazdu na noc zatrzymaliśmy się na kempingu nr 215 w Katowicach (nieopodal Trzech Stawów), który serdecznie polecamy. Możecie zobaczyć jak wygląda na naszym kanale YouTube (link do odcinka na dole wpisu).
Alternatywą opcją na nocleg „na dziko” jest parking pod Muzeum Śląskim. Jest on bezpłatny i wieczorami nie powinniście mieć problemu z zaparkowaniem nawet większego kampera. PAMIĘTAJCIE nocując tam w samochodzie nie biwakujemy! Czyli niczego nie rozkładamy (stolik, krzesełka, markiza, najazdy itd.), nie wylewamy i nie śmiecimy. Pozostawcie to miejsce czyste a nawet czystsze niż przed waszym przyjazdem.
Historia Katowic
Katowice, miasto na Górnym Śląsku, stolica województwa śląskiego, któremu prawa miejskie zostały nadane w 1865 roku. Miasto, które rozwinęło się dzięki złożom m.in. węgla kamiennego i rudy żelaza. Z Katowicami związana jest też burzliwa historia plebiscytów dotyczących przynależności państwowej Górnego Śląska oraz zorganizowanych przez Polaków trzech powstań śląskich w latach 1919-1921 w celu oparcia się stronie niemieckiej. W latach międzywojennych Katowice stały się autonomiczne i posiadały własny Sejm oraz Śląską Radę Województwa, rejon ten mógł o sobie decydować w większości spraw. Wtedy też stały się silnym ośrodkiem przemysłowych i kulturalnym. W czasach PRL, po śmierci Józefa Stalina, w 1953 roku polskie władze postanowiły zmienić nazwę Katowic na Stalinogród. Nazwa ta przetrwała trzy lata i potem powrócono do oryginalnej nazwy. Historia Śląska w latach 80-tych jest nasycona walką o wolność, która rozniosła się na cały kraj. Jedną z dosyć znanych tragedii jest strajk okupacyjny w kopalni “Wujek” kiedy 16 grudnia 1981 roku w wyniku użycia broni przez ZOMO zginęło 9 górników a kilkudziesięciu zostało rannych.
Muzeum Śląskie
Muzeum Śląskie jest unikatowe i idealnie wpasowane w Katowice. Znajduje się ono na terenie dawnej kopalni „Katowice”. Jest to świetny przykład wykorzystania terenów przemysłowych. W muzeum znajduje się m.in. galeria polskiej sztuki nowoczesnej 1800-1945 gdzie udało nam się zobaczyć słynną “Żydówkę z cytrynami” nazywaną też “Pomaranczarką”, namalowaną przez Aleksandra Gierymskiego. Jednak tą wystawą, która nas najbardziej zainteresowała była „Światło historii. Górny Śląsk na przestrzeni dziejów”. Zwiedzanie zaczyna się w odwzorowanym wejściu do kopalni Katowice i przechodzimy przez kolejne etapy historii górnego Śląska od czasów prehistorycznych, aż do roku 1989. Wystawa zawiera dużo elementów interaktywnych i w samym muzeum można spędzić godziny ponieważ historia Katowic i tych rejonów jest niezwykle ciekawa. Pokazane są bogactwa tej ziemi i historie ludzi którzy w czasach industrializacji zarobili ogromne fortuny. Niektórzy z nich przeszli drogę od pucybuta do milionera. Ukazane są też przemiany społeczne i terytorialne w tym jakże ważna historia skomplikowanej tożsamości śląskiej. Muzeum można też zwiedzić czytając i słuchając ślonskiej godki na ekranach dotykowych. Dowiecie się jak wyglądały plebiscyty decydujące czy tereny śląska powinny zostać włączone do Niemiec czy do Polski oraz historię konsekwencji tych wydarzeń w postaci 3 powstań śląskich. Wszystkie wystawy są świetnie zaprojektowane i przemyślane, kiedy przejdziemy do czasów PRL to można niemalże przenieść się do tamtych lat. Były to czasy zupełnie inne i czasem trudne, zwłaszcza kiedy poznamy historię protestów górników. Pewnie część z Was jeszcze bardzo dobrze kojarzy jak wyglądało życie w bloku z Wielkiej Płyty, a w muzeum zostały odtworzone całe pokoje wypełnione sprzętem z tamtych czasów.
W muzeum są też wystawy czasowe, także za każdym razem można zobaczyć coś nowego.
Zwiedzanie zakończyliśmy wjazdem na dawny szyb górniczy Warszawa II, z którego można podziwiać panoramę Katowic.
Serdecznie polecamy Wam to muzeum 🙂
Spodek
Spodek – z pewnością można nazwać go symbolem Katowic, ten budynek w kształcie UFO jednak nie ma takiego kształtu tylko ze względu na fantazję architekta.
Tereny Górnego Śląska są mocno wyeksploatowane pod ziemią i do dziś zdarzają się tąpnięcia, czyli takie malutkie trzęsienia ziemi. Konstrukcja spodka musiała być wytrzymała na takie zjawiska i wybudowana w latach 1964-1971 hala widowiskowo sportowa otrzymała taki a nie inny kształt. Dziś odbywają się tu koncerty lub wydarzenia sportowe w tym te najważniejsze jak Mistrzostwa Europy lub mistrzostwa świata w siatkówce czy wydarzenia związane z e-sportem. W 2021 roku obchodził swoje 50-lecie. Po więcej ciekawostek związanych ze spodkiem zapraszamy do naszego filmu o Katowicach na dole tego wpisu.
Figura Beboka
Nieopodal Spodka na schodach znajduje się mała figurka, cóż to za stworek?
Otóż jest to bebok, o którym bardzo często słyszą śląskie dzieci. Stwierdzić można, iż bebok jest sposobem na dyscyplinowanie najmłodszych Ślązaków. W głowach kilkulatków stwór jawi się jako bliżej nieokreślone stworzenie, które może niegrzeczne dziecko zabrać lub w najgorszym wypadku nawet zjeść. Wyjątkowe jest w nim to, że działa tylko na małe dzieci. Bebok nie daje sobie rady z ludźmi wyższymi od niego.
Pomnik Powstańców Śląskich
Obok katowickiego spodka znajduje się pomnik Powstańców Śląskich, który upamiętnia 3 powstania śląskie z lat 1919-1921. Ten monumentalny pomnik jest drugim symbolem Katowic.
Superjednostka
Superjednostka, Inaczej zwana maszyną do mieszkania. Jest to jeden z największych wielokondygnacyjnych budynków mieszkalnych w Polsce. Wiąże się z nim wiele ciekawostek, które nas zachwyciły, a niewiele Polaków wie, że taki niesamowity budynek u nas istnieje, w Katowicach.
Budowany był w latach 1967-1972 i w związku z tymi czasami można nazwać go swoistym symbolem socjalizmu. Pierwszy tego przejaw to napis, który widniał na jego dachu „Nasze serca, myśli, czyny Tobie socjalistyczna ojczyzno”.
Tak jak kształt Spodka jest wyjątkowy z powodów wstrząsów górniczych, tak i Superjednoska stoi na „żelbetowych nogach”, które mają za zadanie ułatwić przepływ wiatru pod tą wielką budowlą i zminimalizować wpływ wstrząsów na blok. W budynku tym właściwie nie ma parteru, 1. i 2. piętra, ponieważ są to piętra techniczne, na których spotykają się instalacje gazu, czy też wody.
Jeśli myślicie, że łatwo się w nim poruszać to niestety jest on jak mrowisko. W Superjednostce znajduje się około 800 mieszkań, do których prowadzą 3 klatki i 12 wind. Niestety windy nie zatrzymują się na każdym piętrze, co sprawia że trzeba wysiadać np.: piętro wcześniej przed docelowych, a resztę pokonać schodami.
Czemu windy nie zatrzymują się na każdym piętrze?
Otóż chodziło o zbudowanie większych mieszkań, jednak największe z nich mają zaledwie 57 m2. Dodatkowo na trzech piętrach można przejść przez cały budynek, korytarz w tych miejscach ma prawie 200m, więc można uprawiać jogging nie wychodząc z bloku 😀
W mieszkaniach nie ma również kaloryferów, znajdują się w nich tylko dwustronne ściany grzewcze z pokrętłami. Według projektu architektonicznego kaloryfery miały być zamontowane, jednak były opóźnienia w dostawach i architekt szybko zmienił koncepcję na ściany grzewcze. Dlatego, też trzeba uważać z wierceniem w ścianach, żeby nie było powodzi w mieszkaniu.
Teraz czas na jedną z rzeczy, która nas najbardziej zaskoczyła, mianowicie pod blokiem znajduje się parking podziemny na około 170 aut, co w czasach socjalizmu nie było tak często spotykane 😀
Rynek
Przeszliśmy się też na katowicki rynek, na którym doskonale widać mieszanie się różnych epok. Z jednej strony mamy piękny klasyczny budynek dawnej siedziby Muzeum Śląskiego z 1899 roku, naprzeciwko kojarzącą się z komunizmem Galerię “Skarbek”, a zaraz obok niej nowoczesny Urząd Miasta Katowice. Jednak wystarczy wejść w którąś z uliczek od Rynku i już zobaczymy przepiękne kamienice, takie jak: kamienica pod butem, budynek dawnej łaźni miejskiej.
Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego
Będąc przy Rynku nie można również pominąć neoklasycystycznego budynku Teatru Śląskiego, który jest największą sceną dramatyczną Górnego Śląska.
Ul. Mariacka
Jak w każdym większym mieście, w Katowicach również znajduje się główny deptak, gdzie toczy się życie towarzyskie. Katowice mają ul. Mariacką, której nazwa wywodzi się od kościoła Mariackiego stojącego na jednym jej końcu. Stosunkowo “młody deptak”, ponieważ ulica ta została w niego przekształcona w 2008 roku, dziś znajduje się tam wiele restauracji.
Archikatedra Chrystusa Króla
Gdy usłyszeliśmy o tym budynku nie mogliśmy go pominąć. Jest to monumentalna budowla sakralna, której budowę zaczęto w 1927 roku. Budowę archikatedry przerwała II wojna światowa podczas której budowę wstrzymano. Po wojnie, w roku 1946 prace budowlane wznowiono jednak zmieniono plany architektoniczne i kopuła archikatedry jest niższa o 38 metrów. Chociaż i dziś robi wrażenie swoimi rozmiarami. Konsekracja archikatedry odbyła się w roku 1955.
Gmach Sejmu Śląskiego
Wybudowany w stylu modernistycznym. W okresie międzywojennym jeden z największych budynków administracyjnych w Polsce. Jego sala sejmowa była wzorcem dla sali Sejmu II RP. Obecnie jest to siedziba śląskiego Urzędu Marszałkowskiego i Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego. Budynek posiada 634 pomieszczenia, ma 7 kondygnacji: pięć nadziemnych i dwie podziemne, a łączna długość znajdujących się w nim korytarzy to 6 km.
W gmachu znajduje się również pewna osobliwość, jaką jest “winda paciorkowa”. Jest to winda, która nie posiada drzwi i ciągle jest w ruchu, nie zatrzymując się na piętrach.
Muzeum Hutnictwa Cynku – Walcownia
W Katowicach często spotkamy bardzo ciekawe miejsca, które powstały dzięki zagospodarowaniu budynków poprzemysłowych. jednym z nich Jest Muzeum Hutnictwa Cynku – Walcownia. Prezentowana tam jest historia rozwoju hutnictwa cynku na Górnym Śląsku. Hala Walcowni pochodzi z 1904 roku, a w niej prezentowany jest unikalny ciąg technologiczny produkcji blach cynkowych. W skład ciągu wchodzą m.in. piece do topienia, karuzela odlewnicza, walcarki, czy też nożyce do cięcia blach. W muzeum znajdują się również 4 oryginalne maszyny parowe, które kiedyś napędzały cały zakład w ruch. Każda z nich miała moc 250 km i każda z nich potrafiła wykonać od 25 do 40 obrotów koła zamachowego na minutę. Są one też dość wiekowe, ponieważ pochodzą z 1903 roku. Czasem niektóre z urządzeń prezentowane są w ruchu i tak w oparciu o zabytkowy silnik elektryczny dużej mocy, walcarki czy nożyce wprawiane są w ruch. Produkcja w budynkach muzeum zakończyła się nie tak dawno, ponieważ w 2002 roku.
W Muzeum Hutnictwa Cynku znajduje się również wystawa poświęcona kolekcji zabytkowych motocykli Harley-Davidson i Indian. Modele pochodzące z lat 1920 – 1986 są odrestaurowane i sprawne technicznie.
Muzeum znajduje się na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.
Osiedle Nikiszowiec
Wyjątkowe w swoim wyglądzie osiedle robotnicze znajdujące się w Katowicach. Było ono zbudowane w latach 1908-1918 dla górników kopalni „Giesche”, która następnie przekształciła się w kopalnię “Wieczorek”. Osiedle znajduje się na powierzchni 20 ha, a docelowo miało w nim zamieszkać około 5000 robotników oraz urzędników. Jego centralnym punktem plac Wyzwolenia. Przy nim znajdowały się najważniejsze budynki usługowe: sklepy, kościół, restauracje, czy posterunek policji.
W 1960 roku Nikiszowiec stał się dzielnicą Katowic, w 1978 roku wpisano go do rejestru zabytków, a już w 2011 roku został uznany za pomnik historii. Kopalnia „Wieczorek” zakończyła działalność w 2018 roku.
Charakterystyczne dla tego miejsca są oryginalne budynki z czerwonej cegły oraz okna z czerwonymi obramowaniami.
Podsumowując, liczymy na to że przekonaliśmy Was do zobaczenia Katowic od strony turystycznej 🙂
Przy okazji polecamy też spróbować regionalnych potraw śląskich, takich jak rolada z kluskami śląskimi i modro kapustą, ślaski żur, czy wodzionka.
Poniżej vlogi z Katowic 😊
